Sơ đồ mạch nguồn sử dụng ic ổn áp LM317.

   Ở các bài viết trước chúng tôi đã giới thiệu với các bạn về mạch nguồn dùng ic 78xx và 79xx và ứng dụng của nó.Các bạn nào chưa đọc có thể tìm lại các bài viết trên ở phần mạch nguồn .Sau đây chúng tôi xin trình bày 1 ic cũng rất phổ biến và hay dùng trong thực tế đó là ic ổn áp LM317.

IC ổn áp LM317 là 1 IC ổn áp có 3 chân .Hình dáng bên ngoài nó khá giống với IC họ 78xx 79xx.Đây là 1 IC ổn áp tuyến tính khá phổ biến trong những thiết bị điện tử .Nếu IC họ 78xx có ưu điểm là dễ mắc ,dễ lắp ráp va thiết kế thì IC LM317 lại có ưu điểm là có thể điều chỉnh điện áp đầu ra nhờ các điển trở mắc ngoài trong mạch.Khi sử dụng IC này cần phải chú ý điện áp vào là Vin<40V và dòng tải tiêu thụ tối đa là 1.5A.Điện áp ra Vout có thể điều chỉnh được trong dải từ 1.25V đến 37V

Sơ đồ cấu tạo LM317 

Hình 1 

Ở đây diode Zenner dùng làm điện áp tham chiếu 1.25V cũng chính là điện áp nhỏ nhất trong giải điều chỉnh  khi ta nối chân Adj với chân Vout ,muốn thay đổi điện áp đầu ra thì ta mắc thêm các trở ngoài như hình ở sơ đồ sau

Chân 1 : Chân  hồi tiếp từ chân 2 để điều chỉnh điện áp theo ý muốn ( Adjust).
Chân 2 : Điện áp ra (Vout).
Chân 3 : Điện áp vào (Vin).
  Các thông số của LM317 
Điện áp vào Vin<= 40V
Dòng điện đầu ra tối đa là 1.5A.
Công suất tiêu thụ lớn nhất là 15W.
Điện áp ra nhỏ nhất là 1.25V và lớn nhất là 37V
Điện áp vào phải lớn hơn điện áp ra là 3V.
  Công thức tính điện áp ra là :  Vout = 1.25x(1+R2/R1).(Từ công thức trên ta có thể tính được điện trở nếu biết được Vout là bao nhiêu)
Dựa vào công thức trên các bạn có thể tính toán thiết kế được điện áp đầu ra theo ý muốn và có thể chọn được giá trị điện trở phù hợp.
Hình ảnh thực tế :

 Các lưu ý quan trọng khi sử dụng LM317:
Điện áp vào Vin<40V.
Dòng điện không được vượt quá 1.5A,những tải làm việc trên 0.5A nên mắc tản nhiện để làm mát IC
Điện áp ra phải nhỏ hơn điện áp vào là 3V.
Nên có 2 tụ lọc ở đầu vào và đầu ra để ngoài làm vai trò ổn áp nó còn làm vai trò là bộ lọc thông thấp
Ví dụ thiết kế sơ đồ nguyên lí mạch nguồn có điện áp ra là 15V sử dụng LM317
Mạch nguyên lí

 
Tính toán thông số :
Áp dụng công thức Vout = 1.25x(1+R2/R1).
Ở đây điện áp ra là 15V.Ta chọn R1 giả sử = 220 ôm thay vào công thức ta sẽ tính được R2
15 = 1.25x(1+R2/220) ==> R2 = 2420 ôm, trong thực tế k có điện trở 2420 ôm nên ta sẽ lấy 2200 ôm với 220 ôm ứng với R2/A = 2200 ôm và R2/B = 220 ôm .
Vậy là tôi đã hướng dẫn các bạn thiết kế mạch nguồn đơn giản có điện áp ra là 15V sử dụng LM317 ,các bạn có thể tùy ý thiết kế điện áp ra là bao nhiêu nếu áp dụng công thức trên .
   Qua bài viết trên chúng tôi hi vọng bạn đã có cái nhìn tổng quát hơn về mạch nguồn sử dụng ic LM317 và ứng dụng của nó trong đời sống.

Tác giả : Ngô Văn Lộc.