THÚ CHƠI QUẠT CỔ CỦA NGƯỜI HÀ NỘI

          Quạt cổ càng ngày càng được săn lùng, trở thành một đồ vật "văn minh" trong cuộc sống thành thị trong gần một thế kỉ qua. Với kinh nghiệm sửa quạt điện với nhiều chủng loại cho hàng ngàn khách hàng ở Hà Nội, chúng tôi biết rằng quạt cổ đang là "cơn sốt" hiện nay. Từ sau năm 1975 thú chơi quạt cổ bắt đầu nổi lên nhưng phát triển mạnh mẽ nhất là những năm 90 của thế kỉ XIX.Quạt cổ không chỉ thu hút vì là đồ cổ, đồ cũ mà với tính năng động cơ, thiết kế mang tính nghệ thuật tuyệt vời:''chạy hàng trăm năm không cần tra dầu".

Năm 1902, khi người Pháp xây dựng nhà máy điện Yên Phụ ở Hà Nội thì quạt điện từ đó được sử dụng ở nước ta. Các xí nghiệp, nhà hát,...ở đất Hà Thành đổ xô đi mua sắm các loại quạt. Những loại quạt được sản xuất từ năm 1954 trở về trước được coi là quạt cổ. Có các hãng quạt cổ nổi tiếng như Eole (của Pháp), Emi (của Hà Lan), schoeller (của Đức), Manelli (của Ý) đó là những dòng quạt có sớm nhất ở Việt Nam. Hãng Manelli được giới yêu tính quạt cổ trong và ngoài nước tìm kiếm, "săn lùng" nhiều nhất hiện nay, dù là quạt trần hay quạt bàn cũng được thiết kế rất công phu, tinh tế.

Quạt cổ đẹp mê hồn bởi nhà sản xuất không chỉ mang lại những sản phẩm cho kĩ thuật mà mang đến cái hồn trong nghệ thuật trang trí, một cái riêng rất quý tộc. Quạt trần được ưa chuộng hơn các loại quạt khác vì các loại quạt trần cũ của nước ngoài có độ bền và sự im lặng gần như tuyệt đối khi vận hành, chúng được treo trong nhà không chỉ để làm mát mà còn để trang hoàng thay cho những chiếc đèn chùm.

Quạt cổ có ba đời: Loại đầu tiên là từ năm 1902-1953 có môtơ vòng chập có vòng đồng lõi thép tạo lên hiệu ứng trường lệch; loại thứ hai là loại quạt chạy bằng tụ được sản xuất từ năm 1945 đến nay; đặc biệt loại thứ ba  chạy bằng than hợp chất. Hiện nay, trong thị trường quạt cổ thì đa số là loại quạt môtơ vòng chập. Quạt cổ có những đặc điểm riêng biệt mà quạt mới hiện nay không có: quạt trần thân bằng gang, cánh gỗ còn quạt bàn thì thân bằng gang, cánh đồng. Những cánh quạt bằng gỗ, bằng đồng gần 100 năm vẫn không bị cong vênh, giữ nguyên vẻ đẹp tinh tế. Quạt cổ tốn nhiều điện gấp đôi các loại quạt hiện đại nhưng mang đến nhiều gió mát và tiếng êm ru như gió trời. Với tính năng riêng biệt, thiết kế bằng gỗ, bằng đồng rất tinh xảo khiến cho căn nhà tràn ngậm không gian cổ kính, trang hoàng. Mỗi chiếc quạt là một tác phẩm nghệ thuật riêng biệt không hề lẫn lộn trùng lặp. 

Vào năm 1980, nước ta thay đổi điện áp 110V sang 220V thì quạt cũ không còn phù hợp nữa đã được các gia đình Việt Nam tháo xuống thay thế bằng các loại quạt mới. Trong khi đó ở các nước châu Âu thì công cuộc " đi săn" những loại quạt cổ vẫn bùng nổ, họ đã sang Việt Nam để tìm kiếm. Nhưng 20 năm trở loại đây thú vui chơi quạt cổ của người dân Hà Thành bắt đầu khơi dậy. Nhiều người còn giữ lại những chiếc quạt cổ dù không có nhu cầu sử dụng. Những người có thú vui quạt cổ trên Hà Nội ngày càng nhiều khiến cho thị trường quạt cổ sôi lên từng ngày. Việc sở hữu một chiếc quạt cổ đối nhiều người Hà Nội không phải là chuyện khó. Thật dễ dàng khi bắt gặp những chiếc quạt cổ ở trong quán cafe hay những nhà hàng hiện đại. Ở Hà Nội cũng xuất hiện nhiều các cửa hàng phục chế, sưu tâm quạt cổ như ở Hàng Điếu, Hàng Bông, Đường Thành,...

Để chơi được quạt cổ cũng cần nhiều chú trọng nhiều về không gian trong căn nhà của bạn. Các loại quạt cổ phù hợp với những kiến trúc cổ, biệt thự cổ kiểu Pháp. Giá của một chiếc quạt nhỏ bình thường dao động từ 3-7 triệu, nhưng với không gian phòng rộng hơn cần đến những chiếc quạt trần thì giá từ 20-30 triệu. Trọng lượng của quạt có khi từ 30-35kg vì vậy gia cố trên trân nhà phải chắc chắn.